Ondorioak

Prozesu honen ondorioak zalantzarik gabe, oso positiboak izan daitezke, orokorrak baitira jatorriko eta harrerako zonan. Jatorri desberdineko eragileen partaidetzak aldaketa handiagoak eragiten ditu; gainera, elkarteen eta eragileen egitura sortzen da eta horiek, aukera berdintasunean, gizarte desberdinetan modu paraleloan egindako prozesuetan parte hartzen dute.

Elkar garapen prozesuak edo praktikak, beraz, jatorriko eta harrerako zonetan aintzat hartu beharreko aldagaien bitartez aztertu behar dira.

Nire ustez, elkar garapenaren definizio bat baino gehiago egon daiteke; izan ere, horren ezaugarriak eta jarduerak desberdinak dira, eta horrela, nire ustez, prozesua ez da amaitu eta egindako lan-bilkurek elementu komunen identifikaziorako abiapuntua eskaini dute, prozesuaren ezaugarriak finkatzen joateko.

Irakurketa hau agirira hurbiltzen zareten guztiontzat interesgarria izango dela uste dut; horrela, hausnarketa egingo duzue elkarte bakoitzaren prozesuen barruan, arloan interesa duten elkarteek egindako praktiketan eta emandako iritzietan oinarrituz.

Esku hartzen duten elkarteen profila

Orokorrean, baldintza horiek jardunaldietan bizi izandako esperientzia askotan betetzen dira, baina elkarteen eguneroko praktikak, batzuetan, gainditu egiten dituzte etorkin elkarteen, etorkinei laguntzeko elkarteen eta GGKEen artean ezarritako aurretiazko desberdintasunak, elkarteen profil komplexuen bitartez. Asosiazio-mugimendua ez da eredu estandarizatua, izan ere, horren barruan, era askotako helburuak eta horiek lortzeko lanak sartzen dira, etorkinek era askotako prozesuetan partaidetza aktiboa izateko:

1.Iritsi berri diren pertsonen harrera eta laguntza

Helburu horri loturiko lanak dira legezko aholkularitza, lanaren arlokoa, enplegu nahiz etxebizitza bilaketa, osasuna zein hezkuntza,...

2.Zona pobretuen garapena

Jatorriko zonako esku-hartze proiektuak garatzea, Euskal edo Estatuko erakundeen finantziazioaren bitartez, jatorriko lankideekin koordinazioan.

3.Garapenarekiko sentsibilizazioa

Jatorriko zonetako errealitate sozio-politikoaren nahiz ekonomikoaren inguruko sentsibilizazioa eta garapenerako hezkuntzari loturiko jarduerak.

4.Kultura aniztasuna

Harrerako zonako hiritarrei etorkinen ohiturak, errealitatea, mundu-ikuspegia, folklorea eta abar ezagutarazteko jarduerak.

5.Talde identitatea

Talde barruko jarduerak, identitate nazionala, komunitarioa edota indigena mantentzeko.

6.Etorkinen desberdintasunaren salaketa

Etorkinen egoeraren inguruko sentsibilizazioa eta salaketa etorkinaren eskubideen eskaera eta hiritartasun eskakizuna, bertan direnei eta emigratzeko eskubideari buruz. Horrela, jarduera desberdinak garatzen dituzten erakundeak daude, eta horiek gainditu egin dute GGKEak, etorkinei laguntzeko elkarteak eta etorkin-elkarteak bereizten dituen eredu klasikoa. Izan ere, elkar garapenaren inguruko praktika egituratzeko eszenatokia osatzen duten elkarteetako kideen eta partaideen artean jatorri desberdineko pertsonak egon behar dira, eta horiek garapenaren eta immigrazioaren dimentsio guztietan hartuko dute parte.

Hurrengo liburu honetatik informazioa bildu ostean laburpen hau egin eta euskaratu egin dut:

-PADIAL,E;MARTIN,J;ELORZA,M.A;BILBAO,K.2006.Codesarrollo.

Espainiako kanpotar biztanleriaren jatorrien taula

Jatorria	Biztanleria	Portzentaia
Iberoamerika	1.500.785	36,21%
Mendebaldeko Europa	872.694	21,06%
Ekialdeko Europa	735.506	17,75%
Ipar-Afrika	614.436	14.83%
Hego-Afrika	170.843	4,12%
Ekialde Urruna	132.474	2.72%
India	69.006	1,46%
Ipar-Amerika	27.292	0,66%
Asia	18.094	0,44%
Ozeania	2.363	0,06%

Espainiako kanpotar biztanleriaren historiaren taula

Hona hemen Espainiak 1981tik izandako kanpotar biztanleriaren taula:

Urtea	Kanpotarrak	Portzentaia
1981	198.042	0,52%
1986	241.971	0.63%
1991	360.655	0.91%
1996	542.314	1.37%
1998	637.085	1.60%
2000	923.879	2.28%
2001	1.370.657	3,33%
2002	1.977.946	4,73%
2003	2.664.168	6,24%
2004	3.034.326	7,02%
2005	3.730.610	8,46%
2006	4.144.166	9,27%
2007	4.519.554	9,99%
2008	5.220.600	11,3%

GKEak eta etorkinei laguntzeko elkarteak

Elkar garapenaren definizioa, garapeneko GKEetarako sortzen diren praktiketan, errealitateetan eta aldaketetan oinarrituz ematen da.

Hala eta guztiz ere, GKE horiek pentsatzen ari direna aztertu baino lehen, aintzat hartu behar da urteetatik hona lanean dabiltzan lankidetzako GKEen aniztasuna, garrantzia eta kopuru haundia. Beraz, kasu honetan, agian gertatzen ari diren eztabaidetarako hurbilketa egin behar da. Alde batetik, pertsona batzuek diote ez dagoela gaiari buruzko planteamendurik; hau da, lan egiten dute, baina oraingoz ez dute pentsatu etorkinekin edo etorkin-elkarteekin lan egitea ildo horretan elkarlana garatzeko.

Beste kasu batzuetan, lankidetzaren arloko elkarteek datorren immigrazioari laguntza emateko jarduketa egiten dute eta puntu komunak dituen lan bikoitza dute. Kasuren batean, lankidetza proiektuak lantzeko orduan harreman eta edota kontaktu jakinak erabili dituzte, baina leku batzuetan etorkin eta etorkin-elkarte gehiago agertzearen eraginez nolabaiteko lotura sortu du, eta horrela, lankidetza bikoitza garatu da alderdi guztiekin proiektu berdinak sortzeko orduan, euren komunitaterako etorkinen ezagupenaren bitartez loturiko lankidetzekin.

Halaber, premiazko egoera batzuei erantzutean, hurbildu dira etorkinen, euren elkarteen, etorkinei laguntzeko taldeen eta GKEen arteko posizioak, hondamen naturaleko zonetan laguntza azkarra eta eraginkorra eskaintzeko.

Kasu batzuetan, elkar garapenaren kontzeptuaren zehaztapenak garrantzi txikiagoa izan du, pertsona eta talde batzuek egiten dituzten planteamenduak baino, eta horien ustez lankidetzan immigrazioaren ikuspegia sartu behar da. Beste zenbait kasutan, sentsibilizazio eta salaketa lanaren eraginez, immigrazioaren errealitaterako hurbilketa egon da.

Hala eta guztiz ere, eragile horien artean etengabeko eztabaida dago lankidetzari buruz, eta beste kasu batzuetan, hausnarketa teorikoak egiten dira, kasu batzuetan lankideekin, eta horietan erantzuna eman nahi zaio elkar garapen kontzeptuari, horren barruan salaketa bezalako kontzeptuak sartuta; gainera, etorkinak, euren jatorriko herrietatik herri horien garapenaren subjektu aktiboak izateko aukerak ere aztertzen ari dira.

Hausnarketa teorikoa, bestalde, kontzeptu hori horrela erabili duten zenbait taldeetan ere egon da; izan ere, erabiltzen den definizioan elementu desberdinak biltzen dira; alde batetik, etorkinek jatorriko gizarteen garapenean duten partaidetza, eta bestetik, horien eta harrerako gizarteko bistanleen arteko elkar-eragina migrazioen errealitatearen ikuspegi zabalagoa izateko. Laguntzako elkarteei dagokionez, alde batetik, garapenerako lankidetzaren alderdietan lan egiten duten edo lanean dabiltzan elkarteak daude, eta beraz, une honetan immigrazioaren gaineko esperientziak baitituzte.

Etorkinen laguntzan soilik jardutenen kasuan, dirudienez, elkar garapen kontzeptua ez da euren lanaren erdigunea, eta batzuetan, gainera, badirudi garapenerako lankidetza eta elkar-garapen kontzeptuak bereizi nahi dituztela. Kasu honetan, antza denez, bi kontzeptu horietan ikusten duten desberdintasun nagusia hauxe da: elkar garapenean harrerako lekuetan ere lan egiten dela, batez ere salaketari eta sentsibilizazioari lotuta, eta lankidetza beste gauza bat izan daiteke. Kasu honetan, sareak sortu beharra nabarmendu dute batik bat, baita talde desberdinekiko harremanak garatu beharra; izan ere, arrazoibidea immigrazioaren egoeran eta gai honetan dabiltzan elkarteen ahultasunean oinarritzen da neurri handian.

Hurrengo liburu honetatik informazioa bildu ostean laburpen hau egin eta euskaratu egin dut:

-PADIAL,E;MARTIN,J;ELORZA,M.A;BILBAO,K.2006.Codesarrollo.

Etorkin elkarteak

Etorkin-elkarteek zalantza asko dituzte elkar garapenari dagokionez. Gainerako kasuetan bezala, kontzeptu horren esangura mugatzeko orduan, esperientzian oinarritzen dira, baina salbuespen batekin. Gainerako eragileak aldaketa jasaten ari dira, lan esperientziatan, beste talde nahiz erakunde batzuekiko harremanetan eta jarduketa modu berriei buruzko eztabaidetan zein hausnarketetan oinarrituz. Etorkin-elkarteen kasuan, berriz, etorkinek eurek nahiago dute garatzen diren esperientzien araberako definizioa sortzea, hau da, praktikan eta praktika horren edukian oinarritu nahi dira.

Agian, kritikoenak dira lankidetzarekin eta, dirudienez, ildo horren inguruko lana garatzearen aldekoak dira; horren ondorioz, definizioaren inguruko ikuspegian, lehenengo eta behin, gauzak egin behar dira eta, gero, elkar garapena nola zehazten den ikusiko da. Elkarte horien ustez, hala eta guztiz ere, ideia horrek ostopatu egiten du jatorriko komunitateekin lankidetza lana egiteko aukera, hau da, bidalketak ez dira lankidetza modu bakarra izan behar euren jatorriko zonetarako eta familietarako.

Aipagarria da eurek adierazitako alderdietariko bat eraginkortasunarena izatea; hau da, lankidetza egiteko "modu berri" hori jatorriko herrietan lankideak lortzeko modutzat hartzen dute, eta erakundeetan bide hori ondo ikusten pertsonak daude, lankidetzaren arloan egiten diren esfortzuak errentagarriak izateko. Aldi berean, dirudienez, estrategiaren inguruko konfidantza eza dago, erakundeetako proiektu guztien edo batzuen helburua etorkinak euren herrietara itzultzea eta, aldi berean, etorkin gehiagorik ez etortzea izateari dagokionez.

Hurrengo liburu honetatik informazioa bildu ostean laburpen hau egin eta euskaratu egin dut:

-PADIAL,E;MARTIN,J;ELORZA,M.A;BILBAO,K.2006.Codesarrollo.

Erakundeetako teknikariak

Erakundeetako teknikariei dagokionez, udalerrietako immigrazio teknikaria daukagu, zenbait erakundetako beste aditu batzuk ahztu barik. Immigrazioaren arloan lan egiten dutenak eta horretan interesa dutenak ez dira teknikariak bakarrik; hala eta guztiz ere, gaian ineteres handiena dutenak eurak dira.

Teknikari horiek ere murgildu egiten dira elkar garapenean, tokiko praktiketan eta esperientzietan oinarrituz. Horiek bidalketak aipatu dituzte elementu garrantzitsutzat eta horrek, dirudienez, garrantzi handiagoa dauka profesionalentzat eta laguntzako taldeentzat, etorkin-elkarteentzat baino; izan ere, elkar garapenaren definizioaren ezaugarrien barruan, jasota dago etorkinek jatorriko herrietara bidalitako diruak eragin positiboa duela euren herrian.

Betalde, esperientzia ere faktore garrantzitsua da elkar garapenaren kontzeptura hurbiltzeko, eta erakundeetan orain dela urte asko arlo garrantzitsua ezarri da, aintzat hartuta horretan egin den lana eta bideratzen diren partida ekonomikoak, garapenerako lankidetzat ezagutu izan denari dagokionez.

Apurka.apurka teknikariak sortu dira immigrazioari loturiko gaietan lan egiteko, eta horrela, eremu berria sortu da; horrek, errealitate berri horren beharrizanen eraginez, beste arlo batzuekiko loturak ezarri ditu, adibidez, enpleguarekin, etxebizitzarekin, kulturarekin eta lankidetzarekin.

Kulturaren arteko aniztasunari loturiko esperientzien eta era guztietako hondamendietaerako premiazko laguntzen ondorioz, zeharreko lana sortu da erakundeetan, eta garapenerako lankidetza ere lan mota horretan murgilduta dago, kontuan hartuta etorkin-elkarteek eta beste batzuek eskariak egiten dizkietela teknikari horiei, euren jatorriko komunitateetan era desberdineko proiektuak lantzeko.

Ez da ahaztu behar, behintzat oraingoz, garapenerako lankidetzak erakundeetan oraindik ere bere praktika berezia duela, era askotako proiektuak landu arren, eta horietan, berriz, immigrazioarekin lan egiten duten eragile guztiak sartzen dira. Erakundeetako elkar garapenaren gaiari dagokionez, gai horri garrantzi handia ematen zaio, erakundeetako beste arlo batekiko (lankidetza) elkarlana egin daitekeelako, baina oraingoz garrantzitsuena teknikari horiek eta etorkin-elkarteak finkatzea da. Elkar garapenaren kontzeptu berriak beste lankidetza-bide bat irekitzen du, baita praktika interesgarri bat ere, eta bertan, bi arlok (lankidetza eta immigrazioa) hobariak izan ditzakete lan eraginkorra egin ahal izateko.

Hurrengo liburu honetatik informazioa bildu ostean laburpen hau egin eta euskaratu egin dut:

-PADIAL,E;MARTIN,J;ELORZA,M.A;BILBAO,K.2006.Codesarrollo.

Harrerako zonak eta lekuak

Migrazioak, etorkin-taldeak, Europan garapenerako beharrezko baliabidetzat ikusita egotetik horretarako oztopotzat ikusita egotera igaro dira. ( Globalizazio Neoliberalen apustua, petrolioaren 1973ko krisia nahiz hedapeneko ekonomia zikloaren itxiera, mugen itxiera migrazioei, Europako identitateen krisia eta modernitatearen krisia). Badirudi, ez direla baloratu nahi etorkinek ekarritako alderdi positiboak:

-Migratzaileen lanarekiko eta euren lan-indarrarekiko mendekotasuna hemen, ekonomiaren zanbait sektoretan.

-Gizarte Segurantzaren sistemaren mantenamenduan egindako ekarpenak, hori behin eta berriro zalantzan jartzen baita.

-Herri garatuetako biztanleria-piramidearen gaztetzea.

-Balioen, kulturaren eta abarren ekarpen positiboak, herri garatuetako gizarte indibidualizatuetara eta elkartasun gutxiagokoetara egindakoak,…

Halaber, esan behar da etorkin guztiek ez dutela dirurik bidaltzen eta guztiek ez dutela parterik hartzen elkarteetan nahiz taldeetan. Lehen esan dugunez, elkar garapena honako hauek bezalako parametroetan kokatu behar da:

-Garapenaren inguruko sentsibilizazioa eta hezkuntza, balio garrantzitsutzat, batik bat jatorriko lekuei, desoreka baldintzei, ezaugarri kulturalei, hizkuntzei eta abarri dagokionez.

-Inmigrazioak geure arteko kultura aniztasunaren balioa suspertzeko orduak duen eginkizuna, bizikidetza egokia garatzeko.

-Eraginpekoak eta interesekoak diren taldeen partaidetza baloratzearen garrantzia, demokrazia esku-hartzaileari dagokionez.

Nabarmendu nahi izan ditudan elkar garapenaren barriko lan egingarri horiek guztiek ez dute immigrazioaren inolako itzulketarik behar, behintzat ez dute behin betiko itzulketarik behar. Behar dena benetako lankidetza garatzea da, eragile guztiek esku-hartze plan egokia garatzeko: harrerako lekuetako nahiz eskualdeetako gobernuek edo agintariek, jatorriko lekuetakoek, migratzaile-taldeek eta gizarte-egiturak, bai harrerako eta bai jatorriko gizarteetan.

Hurrengo liburu honetatik informazioa bildu ostean laburpen hau egin eta euskaratu egin dut:

-NYBERG,N.2005.El nexo entre migración y desarrollo:evidencias y opciones politicas.

Jatorrizko zonak eta lekuak

Migrazioek pertsona, etxe eta komunitate mantenu eta biziraupen estrategiak izan daitezke. Hala eta guztiz ere, jatorriko herrietako lan-indarra murritu, lurzoruaren prezioa garestitu eta abar ere egin dezakete. Familiei dagokionez, emigrazioak hobetu egin dezake janarien, osasuanren, etxebizitzaren, hezkuntzaren eta abarren aldetik duten egoera. Ondorio horiek komunitatera edo gizarte osora hedatu ahal dira, eta horrek jatorriko zonen gainbehera ekidingo du.

Hala ere, jatorriko zonei dagokionez, immigrazioaren onuradun nagusiak ez dira etorkinen familiak komunitate osoa baizik, eta maila horretan jardun behar da, erraztasunak eta aurrerarpausoak emanez, bai administrazioetatik eta bai elkar garapenak izan ditzakeen gaianerako eragileen ekimenetik. Horrela, tokiko etorkin-elkarteak, euren egituraketa, antolamendua eta partaidetza erraztuz, garapenaren eragileak izango dirajatorriko herrietan, eta, zenbait arlotan, jatorriko komunitatea garatzen lagunduko dute: toki osasuna, hezkuntza, saneamendua, azpiegiturak, gizarte-egituraren eraketa,…

-Migrazioaren toki eta egitura mailako zergatiak aztertzea eta horietan jardutea; esate baterako, tokiko edo estatuko agintearen erabilera txarra, kanpo zorra, Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko garapen desorekatua, Iparraldeko gobernuen inplikazio urria,…

-Prozesua indartzea; jatorriko lekuen eta harrerako tokien arteko lotura indartzea, baita garapenaren arloan ere.

-Etorkinen asoziazio-mugimendua indartzea; izan ere, hemen zenbat eta indar handiagoa izan, hainbat eta eragin handiagoa izango dute jatorriko lekuen garapenean.

-Etorkin-elkarteen lankidetza proiektuak eta ekintzak sustatzea, jatorriko lekuetan, baita diru-bidalketak baldintza egokietan iristea errazteko ekintzak ere; bidalketa horiek, izan ere, herri batzuen kasuan, Garapenerako Laguntza Ofizialak (GLO) baino bi aldiz handiagoak izaten dira.

-Berribertsioa sustatzea, tokiko produkzioan, edo laguntzak jatorriko zonako eta ekimen komunitarioko sektore zehatzetara bideratzea.

-Garapenerako lankidetzarako finantziazio publikoa eta proiektuak bilatzea, euren bi munduen ezagupenean eta motibazioan oinarrituz, eta horiekin GLOak osatzea.

-Ezagupen teknikoak erabiltzea, euren jatorriko zonetan.

-Aldaketa soziala, kulturala eta balioen aldaketa sustatzea, emakumeen eskubideak eta eginkizuna, aintzat hartuta hauetako askok emigrazten dutela.

-Lankidetza proiektuak identifikatzea eta formulatzea, kontuan hartuta zonako migrazioak eta horien ondorioak. Jatorriko barne edo kanpo politika sustatzea edo horren aurka egitea.

-Giza Eskubideak sustatzea.

-Tokiko giza garapena; etorkin-taldeak herri jakinetatik iritsitakoak izaten direnez, zentzuzkoa da lankidetza jatorriko zona edo herri horiekin garatzea.

-Migratzaileak, jatorrizko lekuetan sorturikoa merkaturatzen duten eragiletzat, sorturiko produktu horiek migratzaileek eurek eta beste batzuek kontsumitu ahal dituzte harrerako herrietan.

Hurrengo liburu hauetatik informazioa bildu ostean laburpen hau egin eta euskaratu egin dut:

-ATIENZA,J.2005.Las crisis del desarrollo y las migracoines.

-NYBERG,N.2005.El nexo entre migración y desarrollo:evidencias y opciones politicas.